Dünyanın ve Amerika’nın en önemli koşuların dan biri olan 138. Kentucky Derby‘e sayılı günler kaldı.Amerika da Gül Koşusu olarak adlandırılan her sezon tüm at sahiplerinin ve antrenörlerinin taylarını özenle hazırlayıp bu yarışa soktuğu hep bilinir.Dünya yarışçılığının en önemli ülkelerinden olan Amerikanın Deby’si tüm dünyada merakla seyredilir.Kazanan safkan dünya üzerinde büyük bir sükse yapmış olur.Bizde HorseTurk ekibi olarak Derby için az bir süre kala hem sizleri bu sezon için bilgilendirmek hemde geçmiş tarihi bir nebze de olsa hatırlayabilmek için bu yazı dizisini hazırladık.İlk olarak Kentucky Derby tarihine şöyle bir göz atalım ;

Kentucky Derby her Mayıs ayının ilk Cumartesi günü Amerikanın Churchill Downs hipodromunda 3 Yaşlı İngiliz safkanları arasında koşulur.2000 metre kum pistte safkanlar büyük ödül olan yaklaşık 1,500,000 dolar için mücadele ederler.Kentucky Derby ayrıca Amerikan Triple Crown’un ilk ayağı olarak koşulur.

Kayıtlara geçen ilk Kentucky Derby mücadelesi 1875 yılında gerçekleştirilmiştir.Bu yarış Amerika birleşik devletlerinin en eski spor olayı olarak tarihe geçmiştir.O zamanlar İngiltere Epsom Derby’si örnek alınarak koşulan yarış 2400 metre mesafeydi.Daha sonra 1895 yılında 2000 metre olarak değiştirildi.İlk Kentucky Derby koşusunu Hal P. McGrath’ın Aristides isimli safkanı jokeyi Oliver Lewis ile kazanmayı başarmıştır.

1925 yılında Flying Ebony’nin kazandığı Derby radyolardan dinlenebilinen ilk Derby olarak kayıtlara geçti.

Bu yarışı en çok kazanan jokeyler 5’er defa ile ;
Eddie Arcaro (1938, 1941, 1945, 1948, 1952)
Bill Hartack (1957, 1960, 1962, 1964, 1969)

Derby’i en çok kazanan antrenör ;
Ben A. Jones (1938, 1941, 1944, 1948, 1949, 1952) 6 Defa

Atları en çok bu yarışı kazanan isim ;
Calumet Farm (1941, 1944, 1948, 1949, 1952, 1957, 1958, 1968) 8 defa.

Derby’in en iyi derecesini Efsane Secretariat 1:59.40 ‘lık derece yaprak kazanmayı başarmıştır.

Derby’in en büyük süprizini ise bahis oranlarında 91/1 veren 1913 galibi Donerail gerçekleştirmiştir.

Kentucky Derby’i dişi safkanlar sadece 3 defa kazanmayı başarmıştır.Bunlar 1915 yılında Regret , 1980 yılın da Genuine Risk , 1988 yılında ise Winning Colors olmuşlardır.

Son 3 senedir süprizlere gebe olan Kentucky Derby de bu sezon ise belli başlı öne çıkan bir kaç safkan var. Geçtiğimiz sezonlar da büyük Derby galipleri genellikle Derby’e katılamadılar. (Qualtiy Road, Eskendereya ve Uncle Mo gibi). Ancak bu sezon ise şuan da iddalı safkanlar yollarına devam ediyorlar.Şimdi bu sezon 5 Mayıs 2012 tarihinde yapılıcak koşuya iddalı hazırlanan bir kaç safkanı kısa bir şekilde tanıyalım ;

Alpha : BERNARDINI – MUNNAYA(NIJINSKY) orjinli safkan Godolphin ekürisinin safkanı.Son seneler de Derby için iddalı safkan yetiştirmekte zorlanan Godolphin’in bu sezon hedeflerine ulaşması için Alpha’nın şu anki performansı umut verici.Safkanı Godolphin’in Amerika daki antrenörü Kiaran McLaughlin antrene ediyor.Alpha yarış yaşamında katıldı 5 yarışta 3 galibiyet 1 de ikincilik elde etti.Safkan Won Withers Stakes koşusunu kazanırken 2 yaşlı döneminde koştuğu Champagne Stakes de ise 2. olarak ayrıldı.Safkanın babası Bernardini son yıllarda Amerikanın en iyi atlarından biri olarak anılır.3 Grup1 galibiyeti bulunan aygırın BREEDERS CUP CLASSIC koşunda ise Invasor arkası 2. oldugunu hatırlatalım.Aygırlık kariyerine de sıkı bir giriş yapan safkan STAY THIRSTY,TO HONOR AND SERVE ,WILBURN gibi başarılı safkanları vermeyi başarmıştır.Pedigrisi itibari ile 2000ler de başarılı olan safkan daha çok son 800 lerde yaptığı yüksek tempolu yarışlar ile bilinir.Safkanın annesi MUNNAYA 4 kez start alıp 1 defa kazanmayı başarmıştır. Bu yarış ise 2300 metredir.Maktoum ailesinin kısrağı olup 1994 yılında haraya alınmıştır.Şu ana kadar 13 yavrusu olan kısrağın en başarılı yavrusuna Alpha diyebiliriz. 2. anne HIAAM ise daha çok sprint yarışlarında başarılı olmuştur.Alpha’nın 3. annesi KAMAR ise değişik mesafelerde başarılı olmuş bir isimdir ancak genellikle kısa mesafe ve orta mesafede başarılı olmuştur. 4. anne SQUARE ANGEL ise Kanadanın önemli kısraklarından biridir.Orta mesafelerde çok başarılı yarışları olmuştur.Anne tarafından baskın olarak kısa ve orta mesafeler alan Alpha baba tarafından ise sürat yönünü kazanmıştır.Bernardinin annesi CARA RAFAELA da yarış kariyerinde kısa ve orta mesafelerde başarılar elde etmiştir.Alpha konusunda ki tek sıkıntı 2000 metre de gücünü koruyabilecek mi ? Şu andaki jokeyi olan Ramon Dominguez’i ise Derby giden yolda önemli bir karar bekliyor.Şu anda elinde Alpha ve Hansen var. Amerikada ki dedikodular Ramon Dominguez’in Hansen üstünde çok yoğunlaştığı ve bineceği şeklinde…Böyle bir durumda oklar A.Garcia,Garrett Gomez ve John Velazquez üstünde odaklanıyor.Safkanın bundan sonraki hedefi Florida Derby-G1,Louisiana Derby-G2 veya Wood Memorial-G1 koşusu olması bekleniyor..

Creative Cause : Giant’s Causeway–Dream of Summer, by Siberian Summer orjinli safkan Heinz Steinmann’ın safkanı..Mike Harrington tarafından antrene edilen safkanın daimi jokeyi Joel Rosario..Safkan katıldığı 7 yarışta 4 birincilik elde etmeyi başardı.Bunların için de Grup1 Norfolk Stakes ve Grup2 San Felipe Stakes bulunmaktadır.Safkanın babası Coolmore ekürisinin en önemli atlarından biri olup 13 startta 9 birincilik elde etmiştir.Bunların 6 tanesi Grup1 zaferidir.Safkan genellikle 2000 metreli yarışlarda başarılı olmuştur.Aygırlık kariyerinde başarılı olan safkan SHAMARDAL ,ARAGORN ve ESKENDEREYA gibi üst düzey atlar vermeyi başarmıştır.Creative Cause’un annesi Dream of Summer başarılı bir kısrak olup 20 kez start alıp 10 defa birincilik elde etmiştir.Yaklaşık $1,191,150 kazancı bulumaktadır.Yarış kariyerin de Grup1 Apple Blossom Handicap galibiyeti bulunmaktadır.Genellikle mil yarışlarında çok daha başarılı koşmuştur.En başarılı yavrusu söz konusu Creative Cause’dur.2. anne MARYS DREAM ise kariyerinde hiç start almadan anne olmuştur.3. anne PROPER MARY 28 defa start almış ve 5 defa kazanmıştır.Bu galibiyetler genellikle 1600/1700 metrelerde olmuştur.Creative Cause’nin anne tarafı anlaşılacağı üzere genel olarak kısa mesafelerde başarılı olan bir isimler.Baba tarafında baskın bir orta mesafe pedigrisinden oluşuyor.2000 metreyi rahatlıkla çıkartabilir gibi duruyor.Safkanın bundan sonraki hedefinin ise Santa Anita Derby-G1 koşusu olması bekleniyor.

El Padrino : Pulpit–Enchanted Rock, by Giant’s Causeway orjinli safkan Let’s Go Stable’ın safkanı.Son dönemdeki Amerikanın en başarılı antrenörü olan Todd Pletcher tarafından antrene ediliyor.Katıldığı 5 yarıştan 3 defa galip ayrılan safkan son yarışında Risen Star-G2 koşusunda zaferle ayrıldı.Babası Pulpit başarılı bir at olup 6 defa start almış ve 4 defa galip gelmiştir.Toyota Blue Grass S.-G2 ve Fountain Of Youth S.-G2 koşuları galibidir.Aygırlık kariyerin de de başarılı olan safkan PIT FIGHTER,BALETMEISTER,PYRO ,CORINTHIAN ve ICE BOX gibi Grup1 galibi yavrular vermeyi başarmıştır.Yavruları genellikle 2000 ve altı mesafelerde başarılı olmuşlardır.El Padrino’nun annesi Enchanted Rock sadece 1 defa start almış ancak başarılı olamamıştır. 2. anne CHIC SHIRINE 16 defa start almış 3 defa kazanmayı başarmıştır. 3. anne Too Chic 8 kez start almış 4 defa kazanmıştır.Bunlardan biri MASKETTE STAKES Grup1 koşusudur.Annelik kariyerinde 1991 yılında Amerikanın şampiyon yaşlı dişi safkanı seçilen 3 Grup1 galibi QUEENA ‘yı vermeyi başarmıştır.El Padrino’nun anne ve baba hattı başarılı safkanlar ile dolu.Safkanın yaptığı yarışlarda pedigrisine yakıştığını söyleyebiliriz.Safkanın bundan sonraki hedefinin Florida Derby-G1 olması bekleniyor.

Hansen : Tapit–Stormy Sunday, by Sir Cat orjinli safkan Dr. Kendall Hansen & Sky Chai Racing’in safkanı.Antrenörlüğünü Mike Maker yapıyor.Hansen için bu seneki en kariyerli safkan diyebiliriz.Çünkü 2 yaşlıların en büyük koşusu olan Breeders’ Cup Juvenile koşusunu kazanmayı başardı.Katıldıgı 5 yarışın dördünü kazanan safkan sadece Derby yolunda büyük şansızlık geçirerek sakatlanan Algorithms’e geçildi. Büyük bir hayran kitlesi olan bu kır güzel safkanın son Gotham Stakes yarışı ile adeta herkesi büyüledi.Babası Tapit başarılı bir yarış atı olup 6 defa start alıp 3 defa zafer elde etmiştir.Laurel Futurity-G3 ve Wood Memorial-G1 koşuları galibidir.Aygırlık kariyerin de TESTA MATTA , STARDOM BOUND, CARELESS JEWEL , TRAPPE SHOT ve ZAZU gibi başarılı yavruları bulunmaktadır.Hansen’in annesi Stormy Sunday yarış kariyerin de 4 defa start almış 3 defa kazanmayı başarmıştır.Annelik kariyerin de Hansen dışında TAPANNA isimli gene Tapit den olma yavrusu vardır ancak o Hansen kadar başarılı olamamıştır. 2. anne THINKIN’STRAIT 19 defa start almış bunların sadece 2sin de zafer elde etmiştir.Annelik kariyerinde de önemli bir başarısı yoktur. 3. anne TESCUDERA’nın yarış yaşamında ve annelik kariyerinde belli başlı bir başarısı yoktur.Hansen bütün gücünü bu görüntü ile baba tarafından almışa benziyor.Genellikle arap atlarında görebileceğimiz bir kırlığa sahip olan Hansen Wood Memorial-G1 veya Illinois Derby-G3 koşarak Derby’e girmesi bekleniyor.

Union Rags : Dixie Union–Tempo, by Gone West orjinli safkan Chadds Ford Stable’ın safkanı.Michael Matz’ın antrene ettiği safkan koştuğu ilk günden bu yana en çok konuşulan safkanların başında geliyor.Çoğu kişinin Derby favorisi olan safkan katıldığı 5 yarışta 4 defa galip geldi.Tek mağlubiyetini ise muhtemel Derby rakipelerinden Hansen karşısında aldı.Çoğu kişiye göre Hansen çok ultra koşmuştu ve bir daha Union Rags’ı geçemezdi.Son yarışı Fountain of Youth Stakes de kazanırken çok rahat gözüken safkan kesinlikle Derby’nin tartışmasız en büyük favorisidir.Safkanın babası Dixie Union çok iyi bir at olup katıldığı 12 yarışta 7 kez kazanıp 3 kez plase yapmayı başarmıştır.Kazandığı önemli koşulara Haskell Invitational H. (G1) ve Malibu S. (G1). koşusunu örnek verebiliriz.Aygırlık kariyerinde GONE ASTRAY , GRASSHOPPER , TURF WAR ,ve HOT DIXIE CHICK gibi önemli isimleri vermeyi başarmıştır. Union Rags’ın annesi Tempo yarış kariyerinde 3 defa start almış 2 defa kazanmayı başarmıştır.Annelik kariyerinde hep yarış kazanan yavrular vermeyi başaran Tempo’nun en başarılı yavrusu söz konusu olan Union Rags’tır.. 2. anne TERPSICHORIST başarılı bir kısrak olup 28 startta 11 kez kazanıp 5 defa plase yapmayı başarmıştır.Dayanıklı bir kısrak olan TERPSICHORIST 2000 ve üstü mesafelerde birincilikler elde etmiştir.Annelik kariyerindeki yavruları da uzun mesafelerde başarılı olmuşlardır.Grup koşularda plaseler yapmayı başarmışlardır. 3. anne GLAD RAGS İrlanda da 1965 yılında Şampiyon 2 Yaşlı Dişi Safkanı seçilmeyi başarmıştır.7 yarışta 3 galibiyet elde etmiştir.2000 metrelik WAKEFUL STAKES koşusu galibidir.İncelediğimiz taylar içerisinde uzun mesafeye en yatkın orjini ile dikkat çeken Union Rags’ın Derby favorisi olmaması için hiç bir sebep yok.Eşgali ilede herkesi büyüleyen safkan için Triple Crown yapacak söylentileri gitgide artmaktadır.Bundan sonra ki hedefinin Florida Derby-G1 koşusu olması beklenen safkanın yeni bir şampiyon olabilmesi için Hansen ‘den rövanş alması gerekecek.

Kerem ÖZBAY