Yarış Terimleri ve Anlamları

YARIŞ TERİMLER VE ANLAMLARI

Yüksek Komiserler Kurulu
Bakanlık adına hak ve yetkileri kullanan ve denetimleri sağlayan kurulu,

Komiserler Kurulu
At Yarışları Tüzüğüne göre oluşturulan ; yarışların icrasıyla ilgili her türlü tertip ve tedbirleri belirleyip bunların yarış müessesesince, yerine getirilmesini temin eden,koşuların kurallara uygun ve dürüstlükle yapılmasını sağlayan, koşu sonuçlarını onaylayan,gerektiğinde yarış sonucunu değiştirmeye yetkili kurulu,

Resmi Program
Koşularla ilgili olarak Yarış Müessesesi tarafından yayımlanan yarış programını,

Koşu
Önceden kaydı yapılmış atların çıkış ile varış arasındaki mesafeyi almalarıdır.

Yarış
Aynı hipodromda aynı gün sürekli olarak yapılan koşuların tamamıdır.

Yetiştirici
Atın doğumunda o atın anasına sahip bulunan kimsedir.

At Sahibi
Bir ata tamamen veya kısmen sahip bulunan kimsedir. Bir atı, belli bir süre koşturmak üzere kira ile tutan kimse de bu süre içinde at sahibi sayılır.

At Sahibi Vekili
At sahibinin koşular ile ilgili haklarını kullanmak ve yükümlülüklerini yerine getirmek üzere noterce düzenlenmiş vekaletnameyi taşıyan kimsedir.

Antrenör
Yarış atlarının talim, terbiye, idman, bakım, beslenme ve koşulara ilişkin hizmetlerinin yapılmasıyla yükümlü ve sorumlu olan ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine göre antrenör lisansı taşıyan kişidir.

Binici
Jokey, jokey yamağı ve centilmen biniciyi kapsar.

a-Jokey
Bedeli karşılığı ata binen kişilerdir. Bunların, usullerine göre verilmiş bir lisansa sahip olmaları gerekir.

b-Jokey Yamağı (Apranti)
Koşularda at binen ve bu Yönetmelik hükümlerine göre apranti lisansı taşıyan jokey yamağıdır.

c-Centilmen Binici
Jokeyliği meslek edinmemiş, amatör binicilerdir.

Seyis
Yarış atlarının bakım, beslenme, yarış alanına gidiş, dönüş ve gezinti işlerinde çalışan ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine göre seyis lisansı taşıyan kişidir.

At
Bu deyimden at, kısrak, iğdiş, erkek ve dişi tay anlaşılır. İğdişler, manialı koşulardan başka koşulara iştirak edemezler.

Yarış Atının Yaşı
Doğduğu yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren hesap edilir. İki yaşından aşağı İngiliz, üç yaşından aşağı Arap Tayları resmi koşulara katılamazlar.

Koşuya İştirak Etmiş At
Hareket hakeminin emrine girmiş attır. Beyaz flamanın kaldırıldığı andan itibaren çıkış yerlerindeki her at o koşu için hareket hakeminin emrine girmiş sayılır. Her hangi bir nedenle startın hükümsüz sayılıp koşunun yeniden koşulması halinde, ilk starta katılmış atların sahiplerinden isteyenler, birinci startta koşmuş atlarını ikinci kez start aldırmayıp, koşudan çıkarabilirler. Bu gibi atlar start hakeminin emrine girmemiş sayılırlar.

Açık Koşu
Belirli ırk, yaş ve cinsteki atların katılabilecekleri; taksit, kaydiye ve pişmancalıklar toplamının birincilik ikramiyesine eklendiği koşudur.

Handikap Koşusu
Bir yarıştaki atların kazanma şanslarını eşit kılmak için taşıyacakları farklı ağırlıkların handikaperler tarafından, gerekiyorsa bilgisayar yardımı ile ayarlandığı ve düzenlendiği koşudur.

Maiden Koşu
Koşu hayatında hiç koşu kazanmamış atların katılabilecekleri koşuyu ifade eder.

Satış Koşusu
Yalnız satılık atların iştirak edebileceği koşudur. Koşuda birinci gelen at açık artırma; diğerleri kapalı zarf usulü ile satılır.

Şartlı Koşu
Belirli dönemlerde kazanılan koşunun sayısı, değeri, ikramiye oranı ve tutarları gibi atların koşulara kayıt olma ve katılmalarının önceden sınıflandırıldığı koşudur.

Vadeli Koşu
Koşunun özel şartlarında o koşunun yapılacağı tarihten belirli bir süre önce kaydın yapılması, taksit ve pişmancalık ödenmesi öngörülen ve taksit, kaydiye ve pişmancalıklar toplamının birincilik ikramiyesine eklendiği koşudur. Kısa, orta ve uzun vadeli koşuların kayıt tarih ve tutarları yıllık programların genel hükümler bölümünde ilan edilir.

Eküri
Bir at sahibine veya at ortaklığı bulunan şahıslara ait olan, aynı koşuya katılan ve Yarış Müessesesince ahırdaş oldukları önceden ilan edilen atlar ile bir at kendisi, kardeşi, bunların eş ve çocuklarına ait olup aynı koşuya katılan atların sahiplerince yazılı başvuruları üzerine Yarış Müessesesince ahırdaş oldukları önceden ilan edilen atları,

Atbaşı
Bir koşuyu birden fazla atın başa baş bitirmesidir.

Dağıtılacak (tevzie tabi) tutar
Her müşterek bahis çeşidi için oynayanların ödedikleri brüt hasılattan yarış müessesesi hissesi, kanuni kesintiler çıkarılarak bulunan ve oynayanlara dağıtılan tutarı,

Kazananlar hissesi
Her müşterek bahis çeşidi için hesaplanan dağıtılacak tutarın, kazançlı kombineler üzerine oynanan iştirak bedelleri toplamına bölünmesi sonucu bulunan miktarın, kazançlı kombinelere her bir Yeni Türk Lirası karşılığı için ödenecek parayı,

İştirak bedeli
Günün koşullarına ve müşterek bahis çeşitlerine göre yarış müessesesi tarafından tespit edilen ve oynayanın müşterek bahse girebilmesi için ödemeye mecbur olduğu bedeli,

Birim fiyat
Herhangi bir müşterek bahis oyun çeşidinin bir adet kombinesinin yarış müessesesince tespit edilen bedelini,

En Fazla Ganyan oynanan At (EFG)
Bir koşuda üzerine en çok ganyan bilet satışı yapılan attır.

Kupon
Müşterek bahis oynayan kişi tarafından üzerinde koşu yerinin, koşu numarasının, seçtiği at veya atların numaralarının, katıldığı bahis türünün, misli adedinin işaretlendiği ve şekli yarış müessesesince tespit edilen formu,

Bilet
Kuponun, müşterek bahis oyun terminaline okutulması neticesinde, kuponda işaretlenen tüm bilgiler ile bahsin kabul edildiği terminal numarasının, sistem tarafından her bilete özel olarak verilen seri numarasının, bahsin sistem tarafından kabul ediliş tarih ve saatinin yer aldığı belgeyi,

Müşterek Bahis Harici Koşan At
Günlük resmi yarış programında müşterek bahis harici koşacağı ilan edilen ve koşuyu bitiriş derecesinin müşterek bahisler yönünden değerlendirmede dikkate alınmayan atı,

KOŞU SONUCUNUN DEĞİŞTİRİLMESİ
Bazı durumlarda koşu sonuçlarının Komiserler Kurulu tarafından değiştirildiğini görmekteyiz. Bu değişiklikleri Komiserler Kurulu yarış yönetmeliklerine göre yapmaktadır. Varış hakemi koşuyu bitiren ilk dört atı ilan eder ve Komiserler Kurulu da bunu onaylarsa sonuç kesinleşir. Bazı koşullarda ise Komiserler Kurulu koşunun bitiş sırasını değiştirmek gereğini duyar. Yarış yönetmeliği koşu sonucunun değiştirilmesini belli kurallara bağlamıştır.

Herhangi bir koşu sonuncunun değişmesi için iki temel neden vardır.
I – Jokeyin koşu içindeki hatalı hareketleri
II – İkinci tartının farklı çıkması
I- Komiserler Kurulu, Jokeyin koşu içindeki hatalı hareketinin koşu sonucunu etkilediği kanısına varırsa faulu yapan atın kazandığı derecenin iptali yada değiştirilmesine karar verebilir. Faul yapan at yada atlar koşuya eküri olarak katılıyorsa bu ceza ekürinin aynı koşudaki diğer atlarına da uygulanır.

II- Atların koşulara resmi programda belirtilen kilolar ile katılmaları zorunludur. Bir at resmi programda belirtilen kilosundan en çok 2 kg fazla ağırlık taşıyabilir. 2 kg fazlalık, ilk tartıda belirlenir. Koşu sonrası yapılan ikinci tartıda da bu fazlalık esas alınır. Biniciler belirtilen ağırlığın altındaki kilolarla koşuya katılamazlar. Binicilerin koşu öncesi ve koşu sonrası tartılarının aynı olması şarttır. Ancak 450 gramı geçmeyen eksiklik ve fazlalıklar kabul olunur. Bu koşullara uymadan koşturulduğu saptanan atlar diskalifiye edilerek, kazandıkları dereceleri iptal edilir.

DOPİNG MUAYENESİ
Bir atın koşudaki sürat, kuvvet ve cesaretini veya bunlardan birini veya tümünü değiştirmek amacıyla normal gıdalar dışında herhangi bir maddenin herhangi bir şekilde veya herhangi bir yolla ata verilmiş olup olmadığının tespiti için yapılan muayenelere doping muayenesi denir. Doping muayenesine tabi tutulacak atların idrar, salya gibi şüpheli maddeleri doping yönetmeliğinde belirlenen süre içinde alınır. İdrarın alınması mümkün olmazsa kan alınır. Koşulara kayıtlı her at, Komiserler Kurulunun göstereceği lüzum üzerine doping muayenesine tabi tutulur. Doping muayeneleri neticesinde bir atın derecesinin iptal edilmesi, müşterek bahislerde ilan edilen parasal neticeleri etkilemez. Müşterek bahislerde değerlendirmeler yarış günü ilan edilen koşu neticelerine göre yapılır.

ÇİM PİSTİN AĞIRLIĞI
1994 sezonundan itibaren çim pistlerde ölçümler yapılmaktadır. Ölçümler Penetrometre adlı bir aygıtla yapılmaktadır. Bu aygıtla elde edilen ölçüm değerleri;

ÖLÇÜM DEĞERİ PİST
1 – 1,5 Çok Sert
1,6 – 2 Sert
2,1 – 5 Biraz Sert
2,6 – 2,9 Normale Yakın
3 – 3,3 Normal
3,4 Biraz Yumuşak
3,5 – 3,6 Yumuşak
3,7 – 3,9 Çok Yumuşak
4 – 4,4 Biraz Ağır
4,5 – 4,9 Ağır
5 ve üzeri Çok Ağır

Pin It

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek ister misiniz?

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek ister misiniz?