Altılı Ganyan nasıl kurgulanır?
Altılı ganyan kurmak üzerine aldığım çeşitli soru , mail ve twitleriniz üzerine bir yazı yazmak istedim. Bu aralar pek fazla vaktim olmadığı için izin günümde söz verdiğim üzere altılı ganyanı nasıl kurduğum ve hangi pedigri hangi pist-mesafe başarılı olduğunu anlatan bir yazı hazırladım.
Öncelikle bilgiye girmeden önce aşağıda yazılanlar bir genelleme olduğunu altını çizerek belirtmek isterim. Yani altılı ganyanda hiçbir zaman 2+2=4 etmez. Bir pedigride sade babaya bakıp yorup yapmak yetersiz kalabilir. Bazı pedigrilerde anneler baskın gelip kendi özelliklerini yavrularına aktarabilirler.

Altılı Ganyan nasıl tutturulur :
1) Öncelikle yarışları bol bol izleyip sıkı takip etmek gereklidir. İzler iken de sadece birinciyi değil yarış tekrarında ikinci , üçüncü ve diğer safkanların fotoya girişlerinde aksiyonlarına dikkat etmek gereklidir. Bazı jokeyler yarışı kazanamayacağını anlayınca atlarının enseye basarlar ve o yarıştaki derecesi ölçü alınmamalıdır. Nitekim o safkanlarında kulakları dik ve diri bir şekilde fotoya giriyorsa bir sonraki yarışına mutlaka geliri vardır.
2) Jokey performanslarına dikkate almak lazımdır. Örneğin Halis Karataş ile atınız koşturmak her zaman rakibinize karşı 1-2 boy fark atmak demektir. Formda jokeylere ve bazı illerle özdeşleşmiş jokeylere dikkat etmek lazımdır. Örneğin apranti Mustafa Çiçek, İzmir’deki at seçimlerini sağlayan ekibinin başarıda önemli payı vardır.
3) Her atın ideal pist ve mesafesi vardır. Bu güçü de pedigrisinden gelir. Bu durumu detaylı olarak maddeler bittiğinde hangi aygırın yavrusunun hangi mesafede genellikle başarılı olduğunu yazacağım.
4) Atların koştuğu gruplar önemlidir. Bazı atlar örneğin belirli bir sınıfı vardır. Handikap 15 koşularda genelde başarılı olan bir safkan gidip 2 sınıf yukarıda Handikap 17 yarışta koşuyorsa ne kadar kilosu hafif olursa olsun işi çok zordur. (Performansı sabit kaldığı takdirde). Tabi aynı isim bir alt grup olan Handikap 14 yarışı yakalarsa da affetmez. Dolasıyla yarışların grupları önemli etkendir. Üst gruplardan aşağı doğru sıralama Gr1-Gr2-Gr3-A2-A3-Kv9-Kv8-Kv7-Kv6 ve Handikap 17-Handikap16-Handikap 15-Handikap 14-Handikap 13 ve Şartlı 5-Şartlı 4-Şartlı 3-Şartlı 2 şeklindedir. Maiden-Satış-Apranti (Y)-Kv22-Kv23-Kv24 yarışlarda değişkenlik ve oynamalar olabilir.
5) Özellikle İngiliz atlarında galop dereceleri önemlidir. Heleki 2 yaşlı İngilizlerin maiden ve 3 yaşlı Arapların maiden yarışlarında uzun galop sayısı oldukça önemlidir. X isimli bir tay yarışa 6 galop yapmış ama 2 tanesi uzun iş (1000-1200 metre) , Y isimli bir tay yarışa 12 galop yapmış 4 tanesi uzun iş ise o zaman Y isimli tay daha pişkindir. Tabi iş sayısı kadar yapılan derece değerleri de önemlidir. Ayrıca çalışarak yapılan galoplar ve galoplardaki kilo değerleri dereceleri oynatabilir. Örnek 62 kilo Rahat çalışan bir tay uzun işinde (ingiliz) 1200 metreyi 1.12-1.13 görürse yüzde 90 fotolar. Not: Arap atlarında galopa bakın ama çok etkilenmeyin. Çünkü arap atları ağır kanlı sakin atlar olup galop ile yarış dereceleri bir tutulmamalıdır.
6) Atların birbirleri ile koştuğu yarışlar kuponda at eleme açısından çok önemlidir. Tabi bu elemeyi yaparken beraber koştukları yarışta kilo değerleri ile yeni koşuda koşacakları kilo değerleri çok önemlidir. Örnek X 60 kilo ile Y ise 54 kilo beraber koşmuş ve X kazanmış ise Y ‘yi kupona yazmanın bir anlamı yoktur.
7) Özellikle uzun mesafeler kilo değerleri çok önemlidir. Yine 2-3 yaşlı İngilizlerde kilo çok önemli faktördür. Bu yüzden pek çok at sahibi yetenekli aprantileri seçip 5 kilo apranti indirimi almak isterler. Nitekim yaz sezonunda 2 yaşlı İngilizlerin maiden yarışlarında 5 kilo yaklaşık 1 saniye kadar en yakın rakibine fark demektir. Bu 5 kilo 1 saniyelik fark ile yaklaşık 5 boy avantaj anlamına gelir.
8) Tüm bu faktörleri aynı anda kontrol edip hata payını ne kadar minimuma indirseniz bile bazen hislerinize önem vermelisiniz. Örneğin benim bu konudaki bahtıl inaçım şu şekildedir. 1.sınıf açık yarışları hariç tutarsak bazı atlar seri üst üste birincilik yapamaz. Bu yüzden son yarışını kazanan (örneğin Handikap 16 koşu) bir sonraki koşusunda çok iyi durumda değil ise yazmam. Bu şekil 6. Hisler oluşturup onlara kulak vermelisiniz.
9) Kimsenin tahmini bakmayın. Bu işin bileni yoktur. Bazen yukarıdaki tüm maddeleri yaparsınız ama yinede tutturamayabilirsiniz. Bir bakmışınız ki 60 yaşındaki X bir dayımız 10 dakika içinde yaptığı kuponla oyun bulabilir. Zaten boşuna şans oyunu demiyoruz. Ama üstteki maddeleri kontrol altında tutup ortalama 1-2 saat sıkı dersinize çalışırsanız başarı oranınızda artacaktır.

Hangi aygırın yavrusu hangi pist ve mesafede etkili olur:
Öncelikle aşağıdaki veriler TJK resmi sitesi ve 19 yıllık kendi gözlemlerimin harmanlanmasıyla oluşmuştur. Bir aygır baskın özellikte olmayıp tayı anneden etkilenirse aşağıdaki veriler geçersizdir. Bu yüzden aşağıdaki bilgiler sadece babalar göz önüne alınarak hazırlanmıştır.

Strike The Gold: Genelde kendisi 1900-2000 kum yarışlarını severdi. Tayları çok değişik özellikler gösterebilir. Ağırlıklı olarak 3 yaşında 1900-2000 kum yarışlarında etkili olurlar. Fakat Strike The Gold tayına kendi özelliğini aktarmasının yanında oldukça da çekinik bir isimdir. Bu yüzden 1200-1400 civarında çim yarışı kazanan yavrusu da bol bol mevcuttur.Özetle Strike The Gold yavruları uzun kaba kumu genelde sever. Yavruları erken gelişir. 2 ve 3 yaşlarında istikrarlı koşabilirler. Kısrak babası olarak oldukça başarılıdır.
Unaccounted For : Genelde yavruları sentetik kumu aşırı severler. Fakat kaba kum ve çimde de giden yavruları mevcuttur. Tek bir şey söylenecekse 1200 ve 2000 metre arasında sentetik kum önce söylerim. Yavruları erken gelişir 2 ve 3 yaşında başarılı olur. Çok uzun mesafeli yarışları sevmezler. Yeri gelmişken Amerikan aygırları zaten 2400 metre yarışlar cazip değildir. Onlarda 2000 metre kum yarışları en popüler koşulardır. Bu yüzden aygırın yavrularının maximum limiti 2000 metredir.
Royal Abjar: Genelde yavruları tam bir kaba kumcudur. Çok uzunu sevmezler. Genelde erken gelişir 2 ve 3 yaşında başarılı olurlar. İdeal mesafeler 1200-1400-1600 metredir. Yavruları yetiştiricilikte aygır veya kısrak olarak etkisizdirler.
Mountain Cat: Tam bir sürat temsilcidir. 2 yaşında mutlaka sahaya getirilip bir an önce para kazandıran taylar vermesiyle meşhurdur. Yavruları genelde kısa ve orta mesafeli kum-çim-sentetik severler. Tek bir şey söylenecekse 1200 metre kum derim. Aygır ve kısrak babası olarak oldukça etkilidir. Temsilcilerinin tek sorunu Storm Cat hattının kronik bilek ve boğaz problemleri nedeniyle sakatlık problemi yüksektir
Sri Pekan: Tam bir miler yani 1400-1600 çim aygırıdır. Özellikle 3 yaşında Nisan-Mayıs-Haziran aylarında İstanbul’da sınıf koşularda zirve yaparlar. Yavruları erken gelişir , 2 yaşında iyi koşarlar. Zirveye ise 3 yaşında çıkarlar. Kısrak babası olarak her zaman iş yaparlar.
Eagle Eyed : En önemli özelliği tayları erken gelişir 2 yaşında etkili koşarlar. Genelde kısa mesafelerde kum ve çim pek ayırmazlar. Kısrak babası olarak Danehill ‘in öz kardeşi olması sebebiyle ilginç çıkışlar yapabilir ama genelde vasattır.
Always A Classic : Genelde tayları erken gelişir ve 2 yaşında zirve yapar. Kısa mesafeli 1200-1400 metreli çim yarışlarında süratiyle tanınırlar. Kısrak babası olarak her zaman iyi iş yapar.
Bin Ajwaad : Genelde yavruları uzun mesafeli çim yarışlarını severler ve yaş aldıkça iyi koşarlar. Özetle 1900-2000-2400 metre çim pistte 3 ve 4 yaşlarında daha etkilidirler. Temsilcileri aygır ve kısrak olarak genelde vasat kalırlar.
Sea Hero : Genelde yavruları erken gelişir. 2 yaşında kaba kumda 1200-1400 metre mesafeli kum yarışlarını severler. Kısrak babası olarak genelde orta seviyenin hep üstünde kalmıştır. Buna rağmen bu özelliği gölgede kalmıştır.
West By West : Genelde yavruları kaba kumu sever ve biraz geç gelişirler. 3 ve 4 yaşlarında uzun mesafali kaba kum yarışlarını severler. Kısrak babası olarak orta karar bir seviyesi vardır.
Red Bishop : Kendisi gibi tam bir uzun çimci aygırdır. Yavruları 3 yaşında 2000-2400 metre mesafeli çim yarışlarını severler. Aygır ve kısrak babası olarak pasif kalması bekleniliyor.
Okawango : Genelde yavruları erken gelişir. 2 yaşında ve 3 yaşında çok iyi koşarlar. Sürati sever iken sonlarda sprinter özellikleri de mevcuttur. 1200-1400-1600 metreli çim yarışlarına daha fazla yatkındırlar. Kumu ve sentetiği de fazla tepki göstermezler. Kısrak babası olarak etkili olmasını bekliyorum.
Victory Gallop: Genelde yavruları geç gelişir. 3 ve daha yukarı yaşlarda uzun mesafeli kaba kum yarışlarını severler. Erkek yavruları dişi yavrularına oranla çok daha başarılıdır. Kısrak babası olarak etkili olması bekleniliyor.
Divine Light : Genelde yavruları geç gelişir. 3 ve daha yukarı yaşlarda uzun mesafeli kaba kum yarışlarını severler. Kısrak babası olarak etkili olması bekleniliyor.
Yonaguska: Genelde yavruları erken gelişir. 2 ve 3 ‘lü yaşlarda kısa ve orta mesafeli kaba kum yarışlarını severler. Sentetik pisti de pek yadırgamazlar. Özellikle saat yönü tersi İzmir pistinde çok etkilidirler.
Cuvee : Tam bir erken gelişim aygırıdır. Yavruları özellikle 2 yaşında kısa mesafeli kum yarışlarını çok severler. Çim ve sentetikte süratiyle çok iyi koşarlar.
Powerscourt : Tam bir çim pist aygırıdır. Uzun mesafe çime yatkın taylar vermesi bekleniyor. Yavruları geç gelişim gösterip 3 ve 4 yaşında da iyi koşabilmektedir.
Lion Heart : Erken gelişim , sürat , kum ve kısa mesafe aygırıdır. Özetle 2 yaşında 1200-1400 metre kaba kum yarışlarına daha yatkındırlar. Saat yönü tersi kaba kumu daha çok sevdiğini inanıyorum. Temsilcilerin maximum mesafe limiti 2000 olacaktır. Aygır babası olma potansiyeli bulunur.
Dehere : Erken gelişimli yavruları ile tanınır. Kum ve çimde iyi koşan tayları da bulunur. Kısa ve orta mesafeyi severler. 2 ve 3 yaşında kumda daha etkili olurlar. Kısrak babası olarak çok etkilidir.
Kaneko : Sentetik ve kaba kumda özellikle dikkat çekici yavruları bulunur. Genelde kısa-orta mesafeli yarışlara yatkındırlar. Yavruları erken gelişir ve 2-3 yaşlarında başarılı olurlar. Özetle 1200-1400-1600 kum ve sentetik 2-3 yaşlarında dikkate alınmalıdır.
Perfect Storm : Özellikle 2 yaşında tayları başarıları ve süratiyle tanınırlar. Kum –Çim-Sentetik pek ayırt etmezler. Kısa ve orta mesafeli yarışlara yatkındırlar.
Bosporus : Yavruları genelde pist ve mesafe tanımazlar. Erken gelişirler. Ama tek bir şey söylenecek ise 2 ve 3 yaşlarında kaba kum yarışlarında 1200 ile 2000 metre aralığında başarılıdırlar.
Win River Win : Genelde biraz geç gelişim içerebilir. Yavruları özetle kaba kum ve sentetikte başarılı olur. 3 ve 4 yaşında 1400 ile 2000 metre kum pist aralığında başarılıdırlar.
Luxor : Yavruları genelde çim pistte 3 ve 4 yaşında 1600 ile 2000 metre arasında başarılı olurlar. Fakat Bosporus gibi çok farklı özellikleri olan bir aygır olup yeri geldiğinde 2 yaşında kumda da kazanan temsilcileri bulunur. Kısrak babası olarak etkili olmasını bekliyorum.
Pressing: Tayları 2 yaşında çim pistte etkili olmaktadır. Genelde temsilcileri orta ve kısa mesafelerde başarılı olmuştur.
Scarface: Tayları 2 yaşında çim pistte etkili olmaktadır. Genelde temsilcileri orta ve kısa mesafelerde başarılı olmuştur.
Not: Analiz için şu ana kadar ki yavru sayısı çok olan aygırlar dikkate alınmıştır.